Afscheid

En zo ineens zit ze daar in haar eigen huiskamer als een vreemde, niet meer weten hoe de telefoon werkt, hoe ze de tv aan moet zetten, foto’s van mensen die ze niet meer herkent, behalve die éne grote foto van haar pas overleden man. Ze pakt hem van de kast en geeft hem een dikke zoen. Ze vertelt hem wat haar zorgen zijn, hoe erg ze hem mist en wenst hem welterusten.

Zij was degene die hem vertroetelde tot het eind, ze merkte wel dat hij minder werd, lichamelijk en geestelijk. Soms zat hij uren alleen maar voor zich uit te staren en als ze hem vroeg waar hij aan dacht zei hij: ,,Nou, eigenlijk niks.” Ze was nog jong van geest en had soms moeite om te accepteren dat hij een oude man werd, die bijna niet meer van de bank kwam. Maar elke dag kreeg ze hem weer zo ver dat hij met haar een uur ging wandelen en elke ochtend deden ze samen mee met het programma ‘Nederland in Beweging’, zo goed en zo kwaad dat ging.

Voor de buitenwereld zorgde ze dat hij er verzorgd uitzag, elk vlekje of storend haartje werd weggewerkt en verder besteedde ze de dag met alle natjes en droogjes op zíjn tijd. Al meer dan zestig jaar was dit haar leven en ze was er gelukkig mee. Zingend ging ze door het leven. Totdat… in één klap… hij weg was, zonder afscheid te hebben genomen. Haar levensvreugde, haar doel, haar structuur, haar invulling van de dagen waren verdwenen.

In het begin kon ze alle moed nog bijeen rapen, ging zelfs door met de wandelingen en sprak over de mogelijkheid om haar kinderen en kleinkinderen in het buitenland weer te kunnen bezoeken na lange tijd. Dit duurde echter niet lang, haar lichaam raakte ernstig beschadigd en in een paar maanden tijd zag je haar ineenschrompelen en verdwaalde ze steeds vaker in en buiten haar eigen omgeving. Ze kon geen rust vinden in ziekenhuis, buurtzorgpension, revalidatiecentrum, zelfs niet in haar eigen huis. Ze had zelf niet kunnen bedenken in zo’n korte tijd afhankelijk van anderen te worden en vat op haar eigen leven te verliezen.

Nu is ze in een woonzorgcentrum verder weg van Ermelo; een opvangplek voor ouderen in de eigen woonplaats schijnt tegenwoordig meer uitzondering dan regel te zijn. In haar hand de foto van haar man, ze kust hem elke avond ‘welterusten’ en in haar geest is ze al bij hem, maar ze moet nog een lange weg van verlies doorstaan.

De eens zo warme, knusse, gezellige huiskamer vol herinneringen is nu een koud achterblijfsel van twee mensen die elkaar en zichzelf verloren zonder afscheid te kunnen nemen.

Greet Termaat