Wekelijks tellen en noteren in De Leemputten

STAVERDEN - Nadat in 2018 De Leemputten deel 1 verscheen is nu deel 2 uitgegeven. Hiermee geeft de schrijver Harry Wouda een aanvullend beeld over dit unieke natuurgebied. “Alles is er nu op gericht dit bijzondere gebied te behouden en te beschermen.”

Francisca Meijsser

Het gebied, gelegen in Staverden en bezit van de gemeente Ermelo, dankt zijn naam aan de leemputten die hier vroeger waren. De leem werd gebruikt voor het bakken van stenen en het verharden van bijvoorbeeld dorsvloeren. Er was ook een veldoven om de steentjes ter plekke te bakken. De naar bovengehaalde leem werd op zogenaamde morsplaatsen opgeslagen voordat deze met karren naar de oven werd overgebracht.

Op die manier bleef er steeds een laagje leem achter en dat zorgde voor een verkalking van de oorspronkelijke zure heidegrond. Dit leidde tot een eigen, unieke vegetatie en daarmee samenhangend een bijzondere fauna.

Het gebied van 33 hectaren werd in 1974 een Staatsnatuurmonument en is niet meer voor publiek toegankelijk.

Vogelboekje

Harry Wouda had als kind al veel belangstelling voor de natuur. Het begon met een vogelboekje dat hij als 7-jarige kreeg.” Die interesse is nooit verdwenen, alleen maar gegroeid”, zo verzekert hij. Hij doet nu al 25 jaar onderzoek in de Leemputten naast zijn werk als zorgmanager op Veldwijk. “Het begon met een libellenonderzoek”, zo vertelt hij.

De oude leemputten staan namelijk met water en ook zijn er in het gebied wel vennen en bij water komen veel libellen voor. “Het jaar daarop volgde het inventariseren van de vlindersoorten , vervolgens de paddenstoelen, broedvogels en reptielen en natuurlijk de planten.” Dit resulteerde in vele, vele aantekeningen.

Wekelijks bezoek

Harry komt zeker één keer per week in het gebied om te tellen en te noteren. Er bleken vele zeldzame en rodelijstsoorten (met uitsterven bedreigde soorten) voor te komen. Bijvoorbeeld de Knollathyrus, de Gevlekte witsnuitlibel en de levendbarende hagedis. Toen de beheerder van het gebied, Henk Jan Zwart, opperde dat de bijzondere terreinen van de gemeente beschreven zouden worden, pakte Harry de pen ter hand en schreef in vier winterseizoenen het natuurhistorisch document De Leemputten deel 1. “Ik heb in het boek de routes beschreven zoals ik die bij het noteren steeds loop. Ook hebben de plekken namen van de soorten die ik er ontdekte”, zo legt hij uit, ” bijvoorbeeld de witte waterranonkelput, die mijn vrouw Jannie bij toeval vond.”

Draadgentiaan

“Na het verschijnen van deel 1, in 2018, bleek er behoefte aan een weergave van de huidige stand van zaken, vooral na de droge jaren 2018 en 2019 en ook had ik veel aanvullende informatie in de vorm van oude gegevens gekregen”, zo voegt hij toe. “Bijvoorbeeld van bekende botanici die lang geleden het gebied hadden bezocht en daar nog documentatie over hadden. Zo bleken onder andere de Draadgentiaan, Parnassia en Moeraswespenorchis hier ook in 1938 waargenomen te zijn. Heel bijzonder dus dat deze hier nu nog voorkomen”, zegt Harry trots. “Alles is er nu op gericht dit bijzondere gebied te behouden en te beschermen.”

Waardering

Maar laten we ook zuinig zijn op de vele andere natuurgebieden. Vooral door de coronatijd hebben velen er meer waardering voor gekregen. Ook worden er cursussen aangeboden om onze kennis over de natuur te verrijken, denk bijvoorbeeld aan de on-line vogelcursus van Camilla.

Info

Titel: De Leemputten 2 - 2018, 2019 en 2020

Auteur: Harry Wouda124 pagina’s, hard cover (€19,95)

Verkrijgbaar bij www.anoda.nl (uitgeefplatform voor de groene sector)

ISBN: 978-94-91899-43-0.

Meer info: www.anoda.nl