‘Muziek maakt kinderen vrolijk én vaardig’

Ermelo -  Een stoere rap tijdens een taaloefening? Bewegen en zingen bij de rekenles? Een stukje trommelen op de ouderavond? Met muziek zorg je voor de juiste energie, weten Wibrand van Norel en Bastiaan Roeters. Vanuit Cultuurkust begeleiden zij voor de Noordwest-Veluwe het programma Méér Muziek in de Klas. Een landelijk initiatief dat bijdraagt aan een goed muziekklimaat in de regio. Hun streven? Dagelijks muziek voor álle kinderen van de basisschool.

Op 10 mei zetten beleidsmakers, schooldirecteuren en cultuuraanbieders een handtekening onder een ambitieus muziekakkoord. Bijzonder: de hele regio doet mee. Van Nijkerk tot Elburg. Nog niet eerder waren zoveel partijen betrokken. Waarom is muziekonderwijs opeens zo hot? Wibrand legt uit: “Dankzij muziek zitten kinderen beter in hun vel, leren ze goed samenspelen en stimuleren ze bovendien hun brein. Daar is steeds meer onderzoek naar gedaan en er is alle reden om onze kinderen elke dag in aanraking te brengen met muziek.”

Wibrand en Bastiaan zijn collega’s. Vanuit Cultuurkust begeleidt Wibrand het muziekonderwijs in de regio. Daarnaast is hij dirigent van een muziekvereniging en heeft-ie jaren als muziekdocent gewerkt. Bastiaan heeft een onderwijsachtergrond en leidde meerdere theaterproducties. Nu begeleidt hij scholen bij het vormgeven van cultuuronderwijs. “Ja, laten proeven, ruiken, horen, zien, ervaren: er is zoveel moois dat kinderen kunnen ontdekken.” Bastiaan deed ‘in de vorige eeuw’ de pabo in Zwolle. “Docenten van mijn generatie hebben nauwelijks geleerd hoe ze muziekonderwijs kunnen geven. Nu heeft de opleiding er gelukkig meer aandacht voor, maar veel leerkrachten voelen zich onzeker. Daar is begeleiding en ondersteuning nodig.”

Overal is muziek

Met af en toe een lied zingen of een uurtje djembé-les tijdens de jaarlijkse projectweek ben je er nog niet, weet Wibrand. Het is de kunst om kinderen vertrouwd te maken met alle muziekstijlen. Want muziek is overal. Van restaurant tot reclameblok op tv. “Het is een taal die je gaat herkennen en toepassen. Het helpt bij je algehele ontwikkeling. Een voorbeeld? Zelf ben ik slagwerker en als ik iemand zie lopen, dan heb ik daar direct een ritme bij. Aan de houding kan je al veel aflezen. Dat helpt mij om iemand beter te begrijpen.”

Iets verdienen

Kinderen spelen graag games, weet Wibrand. “Zo’n spel werkt toe naar een beloning. Als je ’t goed doet, valt er iets te verdienen. Dat aspect kunnen we ook bij het muziekonderwijs toepassen.” De belangrijkste les die Wibrand leerde, is dat het plezier voorop hoort te staan. Als je de nadruk legt op noten leren lezen en de theorie, kan het plezier in de verdrukking komen. “Tegen scholen zeggen we: stuur op het enthousiasme. Een lied met een beat kan een geweldige energizer zijn als een klas een beetje indut. Dus gebruik muziek op allerlei manieren.”

Bastiaan herkent dat: “Je moet niet te ingewikkeld denken. Het gaat niet per se om meer uren muziekles, maar om een bredere toepassing van muziek binnen de lessen. Het rekenonderwijs is een bekend voorbeeld: kinderen rekenen beter als ze erbij bewegen. Je zou bijvoorbeeld de tafels kunnen zingen, in plaats van opzeggen. En tegelijkertijd een paar danspasjes kunnen maken. Dan hebben ze meteen een break.”

Er zullen scholen zijn waar dit al regelmatig gebeurt, maar dan nog lang niet dagelijks, vertelt Bastiaan. Cultuuraanbieders als muziekverenigingen en muziekscholen willen graag meedenken, maar gaan geen kant-en-klare pakketten samenstellen. Het wordt maatwerk. En de vraag moet echt vanuit de scholen zelf komen, zegt Bastiaan. “Ik zie steeds dat kind voor me, dat straks op allerlei manieren in aanraking komt met muziek. Wij weten hoe dat je leven kan verrijken. Dat gun je iedereen.”

Koningin Máxima

Den Haag draagt subsidie bij aan dit programma, vertelt Wibrand. Daarnaast komt voor de opstart geld binnen via de particuliere sector en de stichting Méér Muziek in de Klas, die dit traject ook begeleidt voor alle regio’s in Nederland. “We hebben Koningin Máxima als ambassadrice. Dat geeft ook vertrouwen. We doen dit met elkaar en voor een langere periode.” Voor langere termijn zijn ook nog spaaracties mogelijk, vertelt Wibrand. Inzamelacties waar kinderen zelf aan meedoen.

In aanloop naar het muziekakkoord zijn er twee brainstormsessies geweest. “De eerste keer waren 37 vertegenwoordigers van organisaties en scholen aanwezig, bij de tweede sessie al 63. Ja, het leeft echt”, zegt Wibrand. Het regioakkoord van 10 mei is een eerste stap. Daarna volgt per gemeente een lokale inkleuring. Plaatselijke werkgroepen zorgen daarvoor. “We hopen dat ‘t een olievlek wordt - dat we elkaar enthousiast kunnen maken. Dat scholen bijvoorbeeld instrumenten aan elkaar gaan uitlenen. Omdat je allemaal hetzelfde doel nastreeft.” Bastiaan zegt: “Je kan ook denken aan scholen die een muziekdocent aanstellen. Voor één school is dat te hoog gegrepen, maar als vijf scholen samenwerken, wordt het verhaal al anders.”

Buiten schooltijden om is ook nog van alles mogelijk, zegt Wibrand. “Ik denk bijvoorbeeld aan een muziekvereniging die in school les geeft aan leerlingen van de buitenschoolse opvang. Zo’n samenwerking komt makkelijker tot stand als je elkaar eerst beter leert kennen. Ook daar helpt dit programma bij.”

Zo komt er ook nog een online platform met uitleg over alle lokale projecten. Niet alleen maar juichende verhalen, maar ook minder geslaagde voorbeelden. Wibrand. “Je leert van elkaar en enthousiasmeert elkaar. Geloof me: op die manier gaan we een heel eind komen.”