Veronique is een zogenaamde spookburger. Ze staat niet ingeschreven bij de gemeente en staat buiten spel.
Veronique is een zogenaamde spookburger. Ze staat niet ingeschreven bij de gemeente en staat buiten spel. Eigen foto
Dossier woningnood

Veronique is een spookburger, gemeente Ermelo werkt niet mee aan oplossing

6 oktober 2022 om 17:00 Wonen Woningnood

,,Ik ben 57 jaar. Wat als ik een knobbeltje voel in mijn borst? Ik heb geen zorgverzekering dus ik kan dan nergens terecht.” Sinds 17 mei staat Veronique buiten spel. Dat is de dag dat de gemeente haar uitschreef uit de basisadministratie. En sinds die dag doet ze geen oog meer dicht.

Veronique verblijft in een recreatiewoning in Ermelo. Wat begon als een vrije keuze, eindigt in een nachtmerrie. Geen zorgverzekering, geen AOW, geen nieuw rijbewijs kunnen aanvragen en niet kunnen stemmen. Maar je ook niet kunnen inschrijven bij een woningcorporatie. Dat is de realiteit als je spookburger bent. 

RUST Ze is niet zielig, daarmee begint ze haar verhaal. Ze is wel in paniek. ,,Ik geniet van de rust en de natuur van het verblijf in mijn recreatiewoning. Ik kocht deze woning jaren geleden toen ik als mantelzorger voor mijn dementerende moeder zorgde. Ik woonde bij haar in en verzorgde haar 24/7. Mantelzorgen is zwaar en soms moest ik even tot rust komen. Daarom kocht ik deze recreatiewoning.”

Veronique is schrijver van beroep en heeft een groot deel van haar leven in het buitenland doorgebracht. Toen haar vader in 2011 overleed, kwam ze terug naar Nederland om voor haar moeder te zorgen. Ze heeft geen vast inkomen, maar wel wat vermogen uit de erfenis van haar vader. Daarvan kocht ze onroerend goed in Utrecht dat ze verhuurt. Van de huuropbrengst leeft ze. ,,Een modaal inkomen”, zo geeft ze aan. 

TIK OP DE VINGERS De problemen ontstonden toen Veroniques moeder naar een verpleeghuis ging. Het huis werd verkocht en Veronique moest op zoek naar een ander adres waarop ze zich kon inschrijven bij de gemeente. ,,Ik schreef me in op het adres van de woning die ik verhuurde. Ik was daarin misschien naïef, want ik had niet verwacht dat de gemeente me op de vingers zou tikken. Ik verbleef ondertussen veelal in mijn recreatiewoning in Ermelo. Toen er in het betreffende appartement een nieuwe huurder kwam die zich als eenpersoonshuishouden inschreef in de gemeente, schreef de gemeente Utrecht me uit.”

Moet ik dan eerst gaan zwerven met mijn hond voordat de gemeente me een briefadres geeft?

Op 17 mei ontving Veronique een brief van de gemeente waarin haar werd medegedeeld dat ze was uitgeschreven. Die brief werd door de huurder netjes aan haar overhandigd. En daar stond ze, met lege handen. Want wie niet in de gemeentelijke basisadministratie (GBA) staat ingeschreven, doet niet mee in onze samenleving. ,,Ik ben zelfredzaam, ben een nette burger, maar voel me niet welkom in mijn eigen land. Ik dacht me hier veilig te kunnen voelen, maar de Gemeente Ermelo geeft aan me niet verder te kunnen helpen tenzij ik dakloos ben. Moet ik dan eerst gaan zwerven met mijn hond voordat de gemeente me een briefadres geeft?”

BRIEFADRES Wie dakloos is, kan gebruik maken van een briefadres. Dat wil zeggen dat een bevriend persoon, de briefadresgever, zijn adres beschikbaar stelt aan iemand om zich hierop in te schrijven zonder er daadwerkelijk te wonen. Sinds januari 2022 zijn gemeenten wettelijk verplicht om iemand in te schrijven op een briefadres als zij geen vaste verblijfplaats hebben. Als er geen briefadresgever beschikbaar is, moet de gemeente bovendien zelf als briefadresgever optreden, zo staat te lezen op de website van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG). In een reactie schrijft het RvIG: ,,Een persoon moet ingeschreven blijven of worden op het adres van verblijf (ook al is dat recreatiewoning) of – bij het ontbreken van een (vast) adres van verblijf - op een briefadres. De gevolgen van uitschrijven als inwoner kunnen heel groot zijn, je bent dan in de registratie geen inwoner meer van Nederland, maar niet-ingezetene.”

IN HET NAUW Sinds mei beweegt Veronique ‘hemel en aarde’ om tot een oplossing te komen. Ze verontschuldigt zich als ze geëmotioneerd vertelt over de paniek die ze voelt. ,,Ik heb geen nacht meer kunnen slapen. Ik heb geprobeerd een woning te kopen, maar ik krijg geen hypotheek. Particulier huren kan ik niet omdat ik geen loonstrook kan overleggen aan de verhuurder. Bedragen ruim boven de duizend euro per maand kan ik ook niet betalen. Doordat ik wel vermogen heb, kom ik sowieso niet in aanmerking voor sociale huur. Bovendien is daarvoor een jarenlange wachtlijst. En dan natuurlijk de optie om in mijn eigen appartement te gaan wonen. Dat kan ik me simpelweg niet permitteren. Als ik dat doe, verlies ik inkomsten en kan ik niet meer rondkomen. Al helemaal niet nu alles zo duur wordt.”

(Tekst gaat verder onder de foto)


Veronique ziet geen uitweg en voelt zich gedwongen Nederland te verlaten. - Eigen foto

VLUCHTEN Soms wordt het haar teveel en denkt Veronique eraan om maar weer te emigreren naar een land met lage kosten van levensonderhoud. ,,Ik voel me gedwongen om mijn eigen land te verlaten, weg te vluchten. De overheid stuurt me van het kastje naar de muur en ondertussen heb ik geen rechten als Nederlander. De gemeente Utrecht verwijst me door naar gemeente Ermelo. En gemeente Ermelo zegt doodleuk: we kunnen u niet verder helpen want u bent niet dakloos.” 

Er zijn in Nederland naar schatting zo’n vijfhonderdduizend spookburgers. Dat zijn lang niet allemaal burgers die zelf onder de radar willen blijven. ,,Ik zoek nu de media op omdat ik mensen wil laten zien hoe krom en scheef het allemaal is. Spookburgers zijn niet alleen mensen die in het verleden een verkeerde afslag genomen hebben en bijvoorbeeld te kampen hebben met schulden of verslaving. Het kan iedereen overkomen.”

Uitschrijving moet worden voorkomen als iemand gewoon nog in Nederland verblijft

REACTIE GEMEENTE In een algemene reactie laat Gemeente Ermelo weten dat als iemand beschikt over een woonadres, diegene niet in aanmerking komt voor een briefadres. In dat geval mag een gemeente een briefadres weigeren, de persoon moeten worden ingeschreven op het adres van de recreatiewoning. Toch stopt volgens het RvIG hier de verantwoordelijkheid van de gemeente niet. ,,Gemeenten vinden dat begrijpelijkerwijs vaak lastig, omdat ze dan veelal moeten gaan handhaven. Soms is het moeilijk omdat de burger zelf - al dan niet onder druk van de parkeigenaar - niet ingeschreven wil worden op het vakantiepark.” In dit geval, zo schrijft de RvIG, zou de gemeente als tijdelijke oplossing toch een briefadres kunnen geven om iemand te helpen en te voorkomen dat iemand wordt uitgeschreven.

Het RvIG besluit: ,,Belangrijker dan het onderscheid woon- of briefadres is dat uitschrijving moet worden voorkomen als iemand gewoon nog in Nederland verblijft.”

Frieda Fennell

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie