Paarse driehoek, als symbool voor Jehovah's Getuigen
Paarse driehoek, als symbool voor Jehovah's Getuigen www.jw.org

Miljoenen slachtoffers Holocaust herdacht - Ook duizenden Jehovah’s Getuigen waren slachtoffer van het naziregime

25 januari 2022 om 13:48 Lokaal Deel je nieuws

Op 27 januari is de jaarlijkse Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust en worden wereldwijd de mensen herdacht die door de nazi’s zijn vervolgd vanwege hun afkomst, nationaliteit of politieke ideologie. Onder de slachtoffers bevonden zich ook duizenden Jehovah’s Getuigen, die wegens hun christelijke geloof doelwit waren van de nazi’s.

Zij waren “de enige groep in het Derde Rijk die uitsluitend op basis van hun religieuze overtuiging werden vervolgd”, aldus de Duitse historicus Robert Gerwath. Volgens Christine King, Brits historicus, gespecialiseerd in de geschiedenis van nazi-Duitsland, zag het naziregime de Getuigen als “vijanden van de staat” vanwege hun “openlijke weigering om zelfs maar de kleinste elementen van het nazisme te accepteren, omdat die niet bij hun geloof en overtuigingen pasten.”

De politiek neutrale Getuigen weigerden op religieuze gronden om de Hitlergroet te brengen, deel te nemen aan racistische en gewelddadige acties, in het Duitse leger te gaan en stelden in hun literatuur “het kwaad van het regime openlijk aan de kaak, inclusief wat er gebeurde met de Joden”.

Zij behoorden tot de eersten die naar de concentratiekampen werden gestuurd en waren te herkennen aan een paarse driehoek op hun kleding. Meer dan een derde van de Getuigen die in bezette gebieden woonden, kreeg te maken met directe vervolging. Zij werden gearresteerd en gevangengenomen. Honderden kinderen werden in nazi-gezinnen geplaatst of naar heropvoedingskampen gestuurd. Ongeveer 4.200 belandden in een concentratiekamp. De historicus Detlef Garbe schreef: “Het uitdrukkelijke streven van de nazileiders was om deze Bijbelstudenten volledig uit de Duitse geschiedenis te bannen.” Naar schatting 1600 Getuigen stierven door de vervolging; 370 van hen werden geëxecuteerd.

De nazi’s probeerden de wil van de Getuigen te breken door hun een gemakkelijke weg naar vrijheid voor te houden: een belofte van gehoorzaamheid. De standaard Erklärung die hiervoor werd gebruikt, verplichtte de ondertekenaar om hun geloof af te zweren, andere Getuigen aan te geven, zich aan de naziregering te onderwerpen en bereid te zijn het ‘Vaderland’ met wapens te verdedigen. Gevangenis- en kampbeambten martelden de Getuigen vaak om ze dit te laten ondertekenen. Maar volgens Garbe maakte slechts een “uiterst klein” aantal van deze mogelijkheid gebruik.

Geneviève de Gaulle, zei over vrouwelijke Getuigen in kamp Ravensbrück: “Wat ik heel erg in hen heb bewonderd, was dat zij op elk moment het kamp hadden kunnen verlaten, door een afzwering van hun geloof te ondertekenen. Ook al leken ze heel zwak en uitgeput, uiteindelijk waren deze vrouwen sterker dan de SS, die de macht en alle middelen tot z’n beschikking had. De Getuigen waren sterk, en het was hun wilskracht die niemand kon verslaan.”

De nazidwang werkte bij Jehovah’s Getuigen dus niet. Daarentegen bewoog de maatschappij in het algemeen mee met het nazisysteem, zowel voor als tijdens de Holocaust. De jaarlijkse Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust is dan ook een goed moment om ook stil te staan bij het geweldloze verzet van de Getuigen tegen racisme, extreem nationalisme en geweld.

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie