Columnist Hans van Zetten was voorzitter van een stembureau: ‘Verkiezingsuitslag laat zien dat democratie springlevend is’

Stalin gaf aan dat het niet uitmaakt wie er stemt, maar wie de stemmen telt. Dit bericht verschijnt op mijn telefoon. De verzender weet dat ik aangesteld ben als voorzitter van een stembureau. Daar vindt stemming én telling plaats. Er zijn landen waar de heersende macht tegen de verhoudingen in met 95 procent van de stemmen herkozen wordt. Schijndemocratie. De verkiezingsuitslag vorige week toont aan, dat de democratie in ons land springlevend is. Gevestigde partijen verloren en nieuwkomer BBB boekte een verpletterende overwinning.

In Ermelo bezetten zo’n 100 burgers de stembureaus. Ik ben één van hen. Je kunt je aanmelden. Dat deed ik al in Leersum, mijn vorige woonplaats, de laatste jaren in Ermelo. Je ontmoet op zo’n dag honderden mensen die verantwoordelijkheid nemen en met hun stem oordelen over de gang van zaken in de samenleving. Dat maakt me blij.

Lid van een stembureau word je niet zo maar. Na de aanmelding volgt een pittige digitale training, waarin je alle aspecten van je taakstelling wordt uitgelegd. Tussendoor meerkeuzevragen. Norm gehaald, dan verder. Zo niet, overdoen. Tenslotte de eindtoets. Maximaal twee herkansingen. Ook ik moet elk jaar de proeve van bekwaamheid afleggen.

Op 15 maart haal ik om 06.30 uur in het Huis van Ermelo de stembiljetten op. Dit keer het dubbele aantal. Dan snel naar de toegewezen locatie, kennis maken met de andere leden, taken verdelen en inrichting controleren. Om 07.30 uur staan de eerste kiezers al voor de deur. Dat gaat non-stop door tot 14.00 uur. Dan vindt aflossing plaats door het volgende team. 

Om 21.00 uur zijn beide teams present om te tellen. De deur blijft open. Elke kiezer mag toekijken. Zo’n 1.150 stembiljetten per verkiezing sorteren en tellen is geen sinecure. Dat vergt concentratie en toewijding. We tellen tot op lijstnummer. Om 01.15 uur zijn we gereed. Dan stembiljetten gebundeld opslaan in afgesloten stembussen. Zo ook de stempassen en volmachtbewijzen. Een gemeentevoertuig haalt het op. De volgende dag wordt opnieuw geteld, dan per kandidaat.

Als voorzitter breng ik persoonlijk het Proces Verbaal en sleutels naar het Huis van Ermelo. Daar wacht een ambtenaar van het Team Verkiezingen je op. Een laatste controle. Tegen 02.00 uur ben ik weer thuis. Vermoeid maar voldaan.

Hans van Zetten