Eeuwigdurende rust op natuurbegraafplaats Elspeterbos
2 december 2021 om 16:30 AchtergrondELSPEET Natuurbegraafplaats Elspeterbos heeft al ruim 200 plekken verkocht voor eeuwigdurende rust. Het ziet er naar uit dat het gelijknamige landgoed - in 1917 gekocht door de fam. Van Beuningen - voldoende inkomsten kan genereren om het aan de volgende generaties te kunnen overdragen.
Dick van der Veen
Dat is ook de insteek van Arjan Jurry, die als één van de nazaten de kar trekt, bijgestaan door een drie medewerkers. Het landgoed telt 500 hectare, waarvan 480 ha. beuken, eiken en naaldbossen en 20 ha. landbouwgrond, die als een schil rond het bosgebied ligt ,,Zeven jaar geleden zijn we als familie om de tafel gaan zitten en hebben ons de vraag gesteld of we het gebied in bezit wilden houden of eventueel verkopen. Dat laatste was geen optie, maar dan rijst gelijk de vraag hoe je aan voldoende middelen kunt komen om het landgoed rendabel te maken. De opbrengst van hout, pacht, huur en subsidies is daarvoor ontoereikend. Bovendien kun je subsidies van het ene op het andere moment kwijt raken. We hebben daarom naar allerlei alternatieven gekeken. Alternatieven als vogelhuisjes en broodplanken kwamen voorbij, maar die kunnen ze in Polen veel goedkoper maken.”
Dus werd het natuurbegraven?
,,De gemeente Nunspeet was positief, maar het gaat om een Natura 2000 gebied waarvoor de natuurbeschermingswet geldt. Er meldden zich meer landgoederen die het als een verdienmodel omarmden. De provincie vroeg ons de aanvraag in te trekken in afwachting van beleid dat men wilde maken. Dat heeft drie jaar geduurd. We mochten op voorwaarden de natuurbegraafplaats realiseren op 14 ha. Oudere bosbodems komen daarvoor niet in aanmerking: je moet je beperken tot de situatie in 1800 met de toen aanwezige heide. We hebben gekozen voor 85 graven per hectare, veel minder dan de 200 tot 300 die elders worden gehanteerd, om veel ruimte tussen de graven te laten ontstaan. Aan de verplichting om wat terug te doen voor de samenleving voldoen we door 25 ha. douglas en naaldbomen te kappen en daarvoor eiken en beuken in te planten. Het is de omgekeerde beweging die houtvesters in vroegere eeuwen maakten toen ze juist douglas plantten. We hebben inmiddels 15 ha. omgevormd, uitgerasterd om te voorkomen dat zwijnen/edelherten geen boompje heel laten.”
Geïnteresseerden maken na een afspraak een keuze voor een locatie?
,,Het blijkt dat de meeste die ons benaderen al eerder zijn wezen kijken. Er zijn ook mensen die er nog even over willen nadenken en terugkomen met bijvoorbeeld de kinderen. We maken een overeenkomst met bijlagen en tegels. Er mag geen verharding op de graven worden aangebracht, geen bloemen en er is geen plek voor gebouwen. Dat kan aanleiding zijn voor het stellen van nog wat aanvullende vragen. Als dat is afgehandeld krijgen ze een factuur en is de kous af en verdwijnt de overeenkomst in de kast om er pas weer uit te komen bij overlijden.”
14 ha. voor natuurbegraven aan één stuk?
,,De gemeente dekte zich in voor het geval het geen succes zou worden door de aanleg in twee fases te laten plaatsvinden. We zijn nu bezig met de eerste 600 plekken. Er is een vergunning voor 30 jaar, maar als het tempo van uitgifte zo doorgaat zijn we binnen zes jaar uitverkocht, Bedenk daarbij dat ook jonge mensen zoals mijn kinderen in de leeftijd van in de twintig jaar contracten afsluiten. Pas als de laatste begrafenis heeft plaatsgevonden gaat de bestemming natuurbegraafplaats er af. Dan verwijderen we de varkensrasters waarmee we 40 ha. uitgerasterd hebben om wilde zwijnen buiten te houden. Let wel: geen rasters dus op de 14 ha. die voor natuurbegraven, want dat geeft een gevoel van opgesloten zijn. Het gebied krijgt dat weer de bestemming natuur en dat ontstaat een beeld dat vergelijkbaar is met grafheuvels die je in de regio aantreft. Die zijn 2.000 tot 3.000 jaar oud.”
Er is ook gelegenheid voor een kerkdienst en gaat het om enkele graven?
,,Dat klopt. Aan ons terrein grenst het congrescentrum Mennerode. Daar staat een kerkje waar we over mogen beschikken. Als er ruimte is kan men twee plekken naast elkaar reserveren. Er bestaat gelegenheid om een familiegraf voor vier of meer personen uit te zoeken. Ook herbegraven is mogelijk.”
Landgoed Elspeterbos heeft een bijzondere flora en fauna. ,,Je vindt hier naast vele tientallen andere dieren de zwarte specht en het vliegend hert. Ze staan op de rode lijst van beschermde diersoorten. De provincie eist dat we een aantal stammen laten staan waar de spechten insecten vinden. Het vliegend hert komt veel voor in Elspeet, Uddel en Vierhouten. We hebben ook een inventarisatie gemaakt van de paddenstoelen. Ook daarvan staat een aantal op de rode lijst.”
Er is ook een herinneringsbos ontstaan?
,,Daar kunnen mensen bomen planten ter nagedachtenis van een overleden familielid. Men heeft de keuze uit beuken, zomer- of wintereiken en berken. Afgelopen weekend werden de eerste 25 bomen geplant. Het bos groeit jaarlijks uit door aanplant van nieuwe bomen. Ze worden niet als herkenbare plek gemerkt met naamplaatjes, knuffels, beeldjes en dergelijke. Het gehele bos is een monument voor de overledenen. Nabestaanden ontvangen een certificaat met gps-coördinaat. Datzelfde speelt voor de locaties die mensen uitkiezen voor hun graf. We plaatsen er houten schuiven bij waarop naam en data kunnen komen. Die schijven kunnen nog een keer worden vervangen om kleinkinderen bij de plek te brengen waar opa en/of oma hun laatste rustplaats vonden.”
